Kerkorgelrestauratie en (ver)plaatsing
Het PROPER orgel in de Chr. Ger. Kerk te Hengelo )
In 1980 werd door onze gemeente een nieuwe kerk gebouwd en op de begroting
stond de kapitale som van fl.10.000.-- gereserveerd voor een orgel. Dat zou dus
op zijn best een bescheiden electronicum kunnen worden, maar juist in die tijd
attendeerde een collega me er op dat in Glanerbrug het orgel in de Ger. Kerk
te koop kwam wegens de voor hun te hoge restauratiekosten. Zij kochten een
electronisch Johannus orgel en ik kocht voor ruim 6000 gulden hun Proper-orgel
uit omstreeks 1895. Dit was oorspronkelijk gebouwd voor de kerk van
Krabbendijke in Zeeland.
Ik demonteerde het met hulp van gemeenteleden en collega’s en we sloegen de
delen zolang op. Toen de kerk bijna klaar was plaatste ik (met de alreeds
genoemde hulp) de kas(t) in de kerk. Dan was die plek alvast bezet en kon de
gemeente zo wennen aan het voor de kleine kerk eigenlijk iets te grote front.
Dit geschiedde rond september 1980. Daarna besteedde ik een jaar aan het
restaureren van het binnenwerk en het kwam gereed in oktober 1981.
De intonatie werd verricht door de heer Hoogendoorn van de firma BAG. Hij
verving tevens een aantal pijpen van de mixtuur die door veelvuldig stemmen te
erg waren beschadigd.
Het orgel werd in gebruik genomen in een dienst, waarin de dia’s van het
restauratieverloop werden getoond, gevolgd door een orgelbespeling door Harmke
Kroeze, de dochter van mijn goede orgelvriend Fré Kroeze uit Almen.
Voor grotere foto's er op clicken.
 
Op de foto's van de speeltafel ziet u de registerknoppen boven de lessenaar; deze
zitten rechtstreeks aan de slepen.
Een drietal plankjes opzij biedt ruimte aan
de boeken.
De orgelbank is in hoogte verstelbaar door een paar scharnierende
klossen, die er naar behoefte onder of naast kunnen worden geklapt.
 
De dispositie is geworden:
- Prestant
- Open Fluit
- Holpijp
- Octaaf
- Mixtuur, 2-3 sterk
- Woudfluit
- Quint 2 2/3’ Diskant
- Terts 1 3/5’ Diskant
De twee laatste registers vormen tezamen een sesquialter, maar door ze aparte slepen te geven vergrootte ik de speelmogelijkheden.
Dat is ook het geval bij de deling van de Prestant
De pijpen van de sesquialter zitten op de plaats, waar in Glanerbrug een
Trompet
In Krabbendijke heeft er nog een
Voor de windvoorziening plaatste ik de motor in de stenen voet van de
kansel, die vlak naast het orgel staat en die ik van een goede geluidsisolatie
had voorzien. Het aansluiten van de drie-fasenmotor gaf nog enige hilariteit.
Toen het gemeentelid, die de aansluiting had gemaakt, de motor inschakelde,
weerklonk er een geluid als van een sirene. Dat zou de geluidsisolatie nooit
kunnen wegwerken. Ik vroeg of de motor wel de juiste draairichting had. Dit
bleek niet het geval te zijn en na het verwisselen van de draden was het
geluidsprobleem verholpen. Via een reeds in de fundering aangebrachte plastic
buis met een diameter van
Het pedaal was aangehangen, maar ik voorzag het van een koppeling met het
oog op een eventuele uitbreiding. Deze kwam een aantal jaren later, toen ik een
Bourdon
Het pedaal heeft nu een stevige basis met de volgende registers:
- Bourdon
- Gedekt
- Gedekte Fluit
De kerk is een aantal jaren geleden verbouwd, waarbij het
interieur is aangepast.
Het orgel heeft toen een witte kleur gekregen in plaats van de groene kleur uit 1980.
Voor een foto daarvan zie daarvoor de fotopagina’s van de kerk:
http://www.cgk-ngk-hengelo.nl/albums/albumkerk/slides/kerk%20012.html